พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์

THE COIN MUSEUM

Sign me up!

พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์

COIN MUSEUM
TREASURY DEPARTMENT THAILAND

พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์ ตั้งอยู่ที่ถนนจักรพงษ์ แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร กรุงเทพฯ ภายใต้การกำกับดูเเลของกองส่งเสริมและพัฒนาทรัพย์สินมีค่าของรัฐ กรมธนารักษ์ เป็นพิพิธภัณฑ์เฉพาะด้านจัดแสดงและให้ความรู้เกี่ยวกับวิวัฒนาการเงินตราผ่านประวัติศาสตร์เศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ และวิวัฒนาการของเงินตราไทยตั้งแต่สมัยอาณาจักรฟูนันจนถึงเหรียญ
ในยุคปัจจุบัน และเหรียญต่างประเทศ ตลอดจนเพื่อเผยแพร่ภารกิจของกรมธนารักษ์ด้านการผลิตเหรียญกษาปณ์ และการอนุรักษ์เงินตราโบราณ ภายใต้แนวคิด “วิถีแห่งเงินตรา สินล้ำค่าของแผ่นดิน” เงินตรา
ไม่เพียงแต่เป็นสื่อกลางที่ใช้การแลกเปลี่ยนหมุนเวียนในเศรษฐกิจหากยังเปรียบเสมือนนักเดินทางผู้ทำหน้าที่บันทึกเรื่องราวของมนุษยชาติในทุกยุคทุกสมัย

พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์ ได้รับพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ
จากพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานชื่ออาคารว่า “พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์” อ่านว่า พิ – พิด – ทะ – พัน – เหรียน – กะ – สา – ปะ – นา – นุ – รัก ที่มีความหมายว่า สถานที่รวบรวมและแสดงสิ่งต่าง ๆ เกี่ยวกับเหรียญอันเป็นที่อนุรักษ์เหรียญกษาปณ์ และเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงเปิดพิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์ เมื่อวันอังคารที่ 15 ตุลาคม พ.ศ.2562

จัดแสดงนิทรรศการชั่วคราวตามวาร โอกาส และเหตุการณ์สำคัญ ปัจจุบันจัดแสดงนิทรรศการ “สืบราชย์ สานราชปณิธาน” โดยจัดแสดงเหรียญกษาปณ์และเหรียญที่ระลึกที่เกี่ยวเนื่องกับพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ในราชวงศ์จักรี

Learn More

2. นิทรรศการถาวร

กดชม

ประกอบด้วยนิทรรศการต่างๆดังนี้

1.ห้องปฐมบทแห่งเงินตรา

2.ห้องเส้นทางวิวัฒนาการเงินตรา

3.ห้องเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

4.ห้องนานาอาณาจักรเหรียญ

5.ห้องเริ่มต้นอาณาจักรไทย

6.ห้องกษาปณ์ในรัตนโกสินทร์

7.ห้องเหรียญกับสังคมไทย

8.ห้องเหรียญนานาชาติ

9.ห้องกว่าจะมาเป็นเหรียญ

10.ห้องรู้รอบเหรียญ

11.ห้องร้อยเรียงเรื่องเงินตรา

12.ห้องวัฒนากษาปณ์ไทย

Learn More

1. นิทรรศการหมุนเวียน

ห้องปฐมบทแห่งเงินตรา

จัดแสดงเส้นทางการแลกเปลี่ยนของสังคมมนุษย์ตั้งแต่จุดเริ่มต้น
ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ ก่อนมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการแลกเปลี่ยนเป็นการใช้สื่อกลาง อาทิ เกลือ
ลูกปัด หนังสัตว์ ฯลฯ จนมาถึงในยุคที่โลกมีการค้นพบโลหะและรู้จักการปรับปรุงวัสดุโลหะเพื่อให้เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน โดยเล่าเรื่องราวผ่านรูปแบบการจัดแสดงด้วยเทคโนโลยีแอนิเมชัน 4 มิติ ฉายบนผนังถ้ำมุมมอง 360 องศา

ห้องเส้นทางวิวัฒนาการเงินตรา

จัดแสดงเส้นทางวิวัฒนาการของสื่อกลางที่ใช้ในการแลกเปลี่ยน โดยแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ประกอบด้วย 1. ช่วงกลมกลืนธรรมชาติ 2. ช่วงรู้จักประดิดประดอย และ 3. ช่วงโลหะสินแร่มีค่า ซึ่งในแต่ละช่วงมีรูปแบบการจัดแสดงโดยการสร้างแบบจำลองของสื่อกลางเพื่อให้ผู้ชมได้เห็นภาพชัดเจนขึ้น และมีคำบรรยายเกี่ยวกับสื่อกลางแต่ละประเภทในรูปแบบ 2 ภาษา คือ ภาษาไทย
และภาษาอังกฤษ

แองเคอ 1

ห้องเฉลิมพระเกียรติ
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

จัดแสดงนิทรรศการให้ความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์การเปลี่ยนแปลงทางด้านเงินตราของไทยในช่วงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ซึ่งพระองค์ทรงมีพระราชดำริให้มีการผลิตเหรียญกษาปณ์ขึ้นแทนการใช้เงินพดด้วง
และทรงริเริ่มปฏิรูปเงินตราระบบใหม่ขึ้นมา โดยเปลี่ยนแปลงจากการใช้เงินพดด้วงมาสู่การใช้เหรียญกษาปณ์ ซึ่งได้มีการเปลี่ยนแปลงทั้งรูปแบบ ชนิด ราคา รวมไปถึงกระบวนการการผลิตเพื่อป้องกันการปลอมแปลง และพระองค์ทรงมีพระราชดำริให้จัดสร้างโรงกษาปณ์เพื่อใช้ในการผลิตเหรียญกษาปณ์ขึ้นครั้งแรกของประเทศไทยในชื่อว่า โรงกระสาปน์สิทธิการ

แองเคอ 2

ห้องนานาอาณาจักรเหรียญ

จัดแสดงเหรียญและเงินตราโบราณในสมัยอาณาจักรฟูนัน
พุทธศตวรรษที่ 6 - 11 สมัยอาณาจักรทวารวดี พุทธศตวรรษที่ 11 – 16 สมัยอาณาจักรลพบุรี พุทธศตวรรษที่
10 – 18 และสมัยอาณาจักรศรีวิชัย พุทธศตวรรษที่ 13 – 18โดยจำลองบรรยากาศในแต่ละช่วงสมัยของอาณาจักรดังกล่าว ผ่านการฉายโปรเจกต์เตอร์และเทคโนโลยีแบบสี่มิติ (Four Dimensions)

ห้องกษาปณ์ในรัตนโกสินทร์

จัดแสดงเงินตราตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 เรื่อยมาจนถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 โดยบอกเล่าเกี่ยวกับความเจริญรุ่งเรืองทางการค้าและระบบของเงินตราที่นำไปสู่ความเป็นอารยะของสยามประเทศ เป็นการเปลี่ยนผ่านจากเงินพดด้วงสู่เหรียญกษาปณ์ ซึ่งทำให้เห็นถึงวิวัฒนาการความเปลี่ยนแปลงของเงินตราไทย รวมไปถึงนวัตกรรมการผลิตเหรียญ

ห้องเริ่มต้นอาณาจักรไทย

จัดแสดงเงินตราตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี จนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับการใช้เงินพดด้วงในแต่ละสมัยผ่านการจำลองบรรยากาศตลาดร้านรวงแบบโบราณที่มีการซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน มีการจำลองสิ่งของต่าง ๆ เช่น ผัก ผลไม้ สัตว์ เครื่องสังคโลก มีการบรรยายผ่านหุ่นจำลอง และมีการจัดแสดงวิวัฒนาการของเงินพดด้วง รวมถึงเงินตราร่วมสมัยของกรุงรัตนโกสินทร์ ได้แก่ เงินตราล้านนา เงินตราล้านช้าง และเงินตราภาคใต้

ห้องเหรียญนานาชาติ

จัดแสดงเกี่ยวกับเหรียญกษาปณ์ เหรียญกษาปณ์ที่ระลึก และเหรียญที่ระลึกของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก การบอกเล่าเรื่องราวของเหรียญผ่านสัญลักษณ์ วันสำคัญ บุคคลสำคัญ และอื่น ๆ ของแต่ละประเทศ โดยมีรูปแบบการจัดแบบจำลองและเหตุการณ์สำคัญผ่านรูปแบบลูกโลก Interactive

แองเคอ 3

ห้องเหรียญกับสังคมไทย

จัดแสดงเกี่ยวกับเงินตราที่ได้เข้าไปมีบทบาทในด้านความเชื่อ ศาสนา วัฒนธรรม และประเพณี เช่น พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ของพระบรมวงศานุวงศ์ งานบวช งานแต่งงาน การโยนเหรียญเสี่ยงทาย การนำเหรียญใส่ลงไปในกระทง โดยมีรูปแบบการนำเสนอผ่านการสร้างแบบจำลอง และระบบ Interactive เพื่อให้ผู้เข้าชมได้สัมผัสด้วยตนเอง

ห้องกว่าจะมาเป็นเหรียญ

จัดแสดงขั้นตอนการผลิตเหรียญ โดยเริ่มตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบเหรียญจนถึงกระบวนการการผลิต ซึ่งประกอบด้วย 4 ขั้นตอนสำคัญ ได้แก่ การทำแม่แบบเหรียญ
การผลิตดวงตรา การผลิตเหรียญตัวเปล่า และการตีตราเหรียญ โดยมีรูปแบบการนำเสนอคือฉายวีดีทัศน์ลงที่โต๊ะทำงานและนำเสนอขั้นตอนการผลิตเหรียญในโรงกษาปณ์

ห้องวัฒนากษาปณ์ไทย

ห้องจัดแสดงเหรียญที่จัดสร้างขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระชนกาธิเบศรภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ตั้งแต่ พ.ศ. 2504 – 2559 ซึ่งเป็นยุคทองของการผลิตเหรียญที่มากที่สุดของประเทศไทย รวม 208 วาระโดยจัดแสดงเหรียญกษาปณ์หมุนเวียน เหรียญกษาปณ์ที่ระลึก เหรียญที่ระลึก และเหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบที่จัดสร้างขึ้นในโอกาสต่าง ๆ

ห้องร้อยเรียงเรื่องเงินตรา

จัดแสดงเงินตราตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันร้อยเรียงเป็นศิลปะโมบายที่สวยงาม รอบ ๆ ห้องนำเสนอ “คำ” และ “วลี” ที่เกี่ยวข้องกับเงินตราในมุมมอง ทัศนคติ ของมนุษย์ว่ามองเงินตราเป็นสัญญะและมีความเกี่ยวข้องกับสิ่งใดบ้าง อาทิ ประวัติศาสตร์ คุณค่า เศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ประเพณี สัญลักษณ์ ความศรัทธา ฯลฯ

ห้องรู้รอบเหรียญ

จัดแสดงความรู้ในด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับเหรียญ

บทสรุปของการเดินทางของเงินตราไทยในแต่ละ

ยุคสมัยจนถึงในยุคปัจจุบัน

บริการห้องสมุด

ห้องสมุดพิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์ เปิดให้บริการสารสนเทศด้านเหรียญกษาปณ์ที่หลากหลายและครอบคลุม ได้แก่ หนังสือวิชาการ นิตยสาร และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น เป็นพื้นที่สำหรับศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับเหรียญ และเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนการเรียนรู้ระหว่างกันของกลุ่มนักท่องเที่ยว
ผู้เข้าชม